Laatste nieuws november 2024
Naar aanleiding van de internetconsultatie van het wetsvoorstel heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) een brief aan de Tweede Kamer gestuurd. Het merendeel van de reacties is kritisch op het voornemen van een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen of op de voorgestelde uitwerking daarvan. De minister gaat de knelpunten in de regeling bestuderen. Hij verwacht niet eerder dan in het derde kwartaal van 2025 een aangepast wetsvoorstel in te kunnen dienen.

Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste punten uit het wetsvoorstel voor een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen zoals deze in eerste instantie ingediend door de minister van SZW.

Waarom komt er een verplichte AOV?

Nederland kent veel zelfstandigen en het aantal zzp’ers groeit snel. Een groot gedeelte van de ondernemers heeft geen arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Raken zijn arbeidsongeschikt dan heeft een groot gedeelte niets geregeld om het inkomensverlies op te vangen. 

Met de verplichte AOV wil de overheid: 

• Ervoor zorgen dat elke ondernemer zich kan verzekeren en een financieel vangnet heeft bij arbeidsongeschiktheid. 
• Voorkomen dat de samenleving opdraait voor extra kosten. Als een zelfstandige zonder verzekering arbeidsongeschikt raakt en geen inkomen of vermogen meer heeft, komt hij of zij in de bijstand. De bijstand wordt betaald met belastinggeld, waardoor de samenleving uiteindelijk deze kosten draagt.
•  Oneerlijke concurrentie tegengaan tussen werknemers en zelfstandigen en zelfstandigen onderling.

Voor wie geldt de verplichte AOV?

Voor alle ondernemers die in hun aangifte voor de inkomstenbelasting winst uit onderneming opgeven. Denk aan mensen met een eenmanszaak, een vof, een commanditaire vennootschap of een maatschap. Dit zijn de zogenoemde IB-ondernemers. Ben je ondernemer en daarnaast ook nog deels in loondienst? Ook dan geldt voor jou de verplichte AOV.

Wat houdt de verplicht AOV precies in?

Uit het conceptwetsvoorstel over de verplichte AOV (ingediend 11 juni 2024) zijn dit de belangrijkste kenmerken van deze AOV:

• De uitkeringshoogte is 70% van de winst voor arbeidsongeschiktheid maar nooit meer dan het minimumloon (per juli 2024 € 2.133).
• Er geldt een wachttijd van één jaar. Dit houdt in dat pas een uitkering ontvangt na één jaar arbeidsongeschiktheid.
• De verzekering loopt tot aan je AOW-leeftijd
• Alle zelfstandigen, ongeacht gezondheid of beroepsrisico, kunnen zich verzekeren.
• Geldt voor alle ondernemers die inkomstenbelasting betalen, ongeacht of ze personeel hebben. Directeur-grootaandeelhouders en resultaatgenieters zijn voorlopig vrijgesteld.

Wat kost de verplichte AOV?

De premie van de verplichte AOV is naar verwachting 6,5% van je inkomen (winst uit onderneming) gemaximeerd op het minimumloon). Dit betekent dat de premie wordt alleen berekend over een bedrag tot aan het minimumloon. Dit is nu (oktober 2024) een bedrag van € 215.

Wanneer wordt de verplichte AOV ingevoerd?

Dit is nog niet bekend. Het was de bedoeling dat de verplichte AOV per 1 januari 2027 zou ingaan. Op het wetsvoorstel dat is ingediend in de zomer van 2024 zijn zoveel vragen gekomen vanuit samenleving. Bovendien hebben de Belastingdienst en het UWV hebben kritische vragen gesteld en aangeven dat zij het huidige wetsvoorstel niet kunnen uitvoeren voor 2030.
Minister Van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaat het wetsvoorstel nu aanpassen. De verwachting is, dat het nieuwe wetsvoorstel op zijn vroegst in de zomer van 2025 naar de Tweede Kamer gaat om zich er weer over te buigen. 

Vrijstelling verplicht AOV voor bestaande AOV’s 

Heb je al een AOV? Dan kunnen je vrijstelling krijgen. Jouw huidige AOV moet dan wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Dit zijn de voorwaarden die vallen onder het zogenoemde overgangsrecht. Zo moet de eindleeftijd van je verzekering minimaal 55 jaar zijn en mag de eigen risico periode (wachttijd) maximaal 55 jaar zijn. 
Zo staat het momenteel in het conceptwetsvoorstel. Dit kan nog wijzigingen.

Kan je zelf een AOV afsluiten als de verplichting eenmaal is ingevoerd?

Ja, dan maak je gebruik van de zogenaamde opt-out regels. De verzekering moet dan qua dekking en premie minimaal gelijk zijn aan de verplichte AOV. Deze regels zijn dus wel strenger dan de vrijstelling die geldt als je nu al een AOV sluit en gebruik maakt van het overgangsrecht. 

Sluit nu al een AOV af en houd zelf de controle

Als ondernemer wil je zelf de controle houden over je financiële zekerheid. De BAZ biedt een basisdekking, maar die is voor veel ondernemers niet voldoende om de vaste lasten te dekken. Door nu een eigen arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) af te sluiten, voorkom je dat je straks vastzit aan de verplichte AOV.

De voordelen van nu een eigen AOV afsluiten:

• Vrijstelling van de BAZ
  Sluit je zelf een AOV af, dan kun je vrijstelling krijgen van de verplichte BAZ. Daarmee creëer je de keuzevrijheid om je eigen AOV te behouden.  
• Overgangsrecht
  Je profiteert nu nog van soepelere voorwaarden. Na invoering van de wet zijn de eisen om vrijgesteld te worden strenger.
• AOV op maat
  De voorwaarden van de BAZ zijn voor iedereen gelijk. Sluit je een AOV bij een verzekeraar dan kies je zelf je uitkering, wachttijd en dekking die past bij jouw eigen unieke situatie.
• Lagere kosten mogelijk
  Een eigen AOV kan voordeliger zijn dan de verwachte premie van de BAZ. Dit geldt alleen als je nu al een AOV sluit, die voldoet aan het overgangsrecht. Is de wet eenmaal van kracht, dan betaal je minimaal dezelfde premie als de verplichte AOV. 

Maar misschien wel een van de belangrijkste redenen om een nu al AOV af te sluiten: je bent financieel beschermt als je arbeidsongeschikt raakt.